Quê Hương Xưa

Trong thời gian này, chúng tôi đi lên Cao Nguyên Chang Tang. Trong cuốn sách này sẽ chỉ đề cập ngắn gọn về vùng này, để viết về chuyến đi thám hiểm nơi này sẽ cần cần đến vài cuốn sách. Đức Đạt Lai Lạt Ma đă ban ân huệ cho từng người một trong đoàn chúng tôi gồm mười lăm người và tất cả chúng tôi lên đường trong sự phấn chấn hăm hở. Trên lưng con la, v́ những con la sẽ đi được những nơi mà ngựa không thể, chúng tôi đi chậm răi theo con đường Tengri Tso, tiếp tục đến những hồ lớn tại Zilling Nor, và đi tiếp về hướng Bắc. Chậm răi leo qua Tangla Range, và tiếp tục đi vào vùng đất chưa được khám phá. Rất khó để nói chúng tôi đi mất bao nhiêu lâu, bởi v́ thời gian không có ư nghĩa với chúng tôi; không có lư do ǵ để phải vội vàng, chúng tôi đi ở tốc độ phù hợp với ḿnh, tiếp kiệm sức lực và năng lượng cho những công việc khó nhọc hơn sau này.

Khi chúng tôi đi xa hơn, ngày càng sâu hơn vào vùng cao nguyên, nền đất cũng cao dần lên, làm tôi nhớ đến mặt trăng khi nh́n qua kính thiên văn lớn trong cung điện Potala. Những dăy núi sừng sững bao la và những vực sâu thăm thẳm. Nơi đây phong cảnh giống hệt nhau. Những núi đá triền miên không dứt, và những khe nứt sâu thẳm không đáy. Chúng tôi di chuyển một cách khó khăn qua “phong cảnh mặt trăng” này, nhận thấy t́nh trạng trở nên khó khăn hơn. Cuối cùng, những con la không thể đi xa hơn được nữa. Trong không khí loăng, chúng sớm bị kiệt sức và không thể vượt qua những hẻm núi đá nơi mà chúng tôi cảm thấy ngây ngất chóng mặt ở cuối sợi dây thừng bện bằng lông con yak. Tại nơi kín gió mưa nhất mà chúng tôi có thể t́m được, chúng tôi để lại những con la và năm thành viên yếu nhất trong đoàn ở lại với chúng. Họ được che chắn khỏi những luồng gió tồi tệ nhất của vùng núi cằn cỗi đó, những cơn gió quét qua những mũi núi đá chĩa ra tua tủa giống như những chiếc răng nanh lởm chởm của chó sói. Ở nơi trú ẩn, có một cái hang mà đá mềm đă bị xói ṃn theo thời gian. Một con đường dốc dẫn xuống thung lũng, nơi có một thảm thực vật thưa thớt, trên đó những con la có thể ăn. Một ḍng suối ngân vang chảy siết dọc theo vùng đất và đổ xuống vách đá sâu hàng cây số, sâu đến nỗi không nghe thấy tiếng nước chạm vào đáy vực.

Chúng tôi nghỉ lại ở đây hai ngày trước khi khó nhọc leo lên cao hơn nữa. Lưng đau nhức v́ đồ đạc mang theo, và phổi chúng tôi cảm thấy như thể sẽ vỡ v́ thiếu không khí. Chúng tôi tiếp tục đi, vượt qua các vực sâu và hẻm núi, mà để vượt qua rất nhiều trong số đó, chúng tôi phải quăng những sợi dây thừng buộc móc sắt. Quăng và hy vọng rằng sẽ có chổ móc an toàn ở đầu bên kia. Chúng tôi lần lượt đánh đu và leo theo dây sang bên kia khi đầu móc đă bám chắc chắn. Sau khi toàn bộ các thành viên của đoàn đă sang được bên kia, dây được kéo để thu lại. Đôi khi chúng tôi không t́m được chổ để móc sắt bám vào, lúc đó một người trong đoàn sẽ phải buộc dây quanh bụng, và từ nơi cao nhất mà chúng tôi có thể leo lên, người đó sẽ phải cố gắng đánh đu sợi dây giống như một con lắc, tăng dần đà văng trong mỗi lần đu.

Khi sang đến bờ bên kia, người đó sẽ phải trèo lên chỗ tốt nhất mà anh ta có thể t́m điểm buộc sợi dây giăng ngang sang. Tất cả chúng tôi thay phiên nhau để làm việc này, v́ đó là một công việc khó khăn và nguy hiểm. Một nhà sư đă bị chết khi làm việc đó. Ông đă leo lên cao một vách đá ở bờ bên này của chúng tôi và đánh đu. Dường như ông đă đánh giá sai, v́ ông đă va vào vách đá đối diện với sức mạnh khủng khiếp, khuôn mặt và óc của ông bị đập mạnh vào những tảng đá lởm chởm. Chúng tôi đă kéo cơ thể ông về, và cầu nguyện cho ông. Chẳng có cách nào để chôn cất thi hài trong nền đá rắn chắc, v́ thế chúng tôi đă để ông lại trong gió, mưa và những con chim. Vị sư tiếp theo phải làm việc này trông không sẵn sàng một chút nào, v́ vậy tôi đă thay thế. Rơ ràng, với tôi, là theo những lời tiên tri về tôi, tôi sẽ khá an toàn và niềm tin của tôi đă được tưởng thưởng.

Cách xoay của riêng tôi rất thận trọng - mặc dù đă có những lời tiên tri! - và tôi đă bám được những ngón tay vào cạnh của tảng đá gần nhất. Chỉ khi đó tôi mới t́m cách trèo và đu ḿnh lên, với hơi thở hổn hển gấp gáp và tim đập th́nh thịch như thể sắp nổ tung. Tôi nằm một lát, hoàn toàn kiệt sức, sau đó tôi trườn một cách khó nhọc lên trên sườn núi. Những người khác, những người bạn đồng hành tốt nhất có thể có, ném những sợi dây của họ để tôi có thể bắt được. Bây giờ túm chặt hai đầu dây, tôi cột chúng thật an toàn và gọi cho họ để thử kéo mạnh và kiểm tra chúng. Từng người một, họ vượt qua bằng cách lộn ngược người, tay và chân móc quanh sợi dây, áo choàng rung rinh trong gió lặng, những làn gió đă cản trở chúng tôi và chả giúp chúng tôi thở được chút nào cả.

Trên đỉnh vách đá, chúng tôi nghỉ một lát và pha trà, mặc dù ở độ cao này, nhiệt độ sôi rất thấp, và trà thực sự không đủ để sưởi ấm chúng tôi. Hơi bớt mệt một chút, chúng tôi lại nhặt hành lư và loạng choạng tiến lên, vào trung tâm của khu vực khủng khiếp này. Ngay sau đó chúng tôi đến bên một dải băng, một ḍng sông băng, có lẽ là vậy, và hành tŕnh của chúng tôi càng trở nên khó khăn hơn. Chúng tôi không có giày chống trượt, không có ŕu phá băng, hay những thiết bị leo núi; “thiết bị” của chúng tôi chỉ bao gồm những đôi giầy da có đế được buộc bằng sợi lông đủ để bám chặt, và những chiếc áo choàng.

Trong quá khứ, thần thoại Tây Tạng có Địa ngục Băng giá. Sự ấm áp là ân huệ cho chúng tôi, v́ vậy trái ngược là rét buốt, do đó sẽ là địa ngục rét buốt. Chuyến đi lên Cao nguyên cho tôi biết rét buốt là ǵ!

Sau ba ngày vất vả đi trên dải băng, run rẩy trong gió rét buốt và mong muốn rằng chúng tôi chưa bao giờ nh́n thấy nơi này, ḍng sông băng dẫn chúng tôi đi xuống giữa những tảng đá cao chót vót. Chúng tôi đi xuống măi, ḍ dẫm và trượt chân, xuống một nơi sâu thẳm. Tiếp tục đi xa vài cây số, chúng tôi đi ṿng quanh bờ núi và nh́n thấy phía trước làn sương mù trắng dày đặc. Từ xa chúng tôi không biết đó là tuyết hay mây, nó rất trắng và liên tục. Khi đến gần, chúng tôi nh́n thấy đó thực sự là sương mù, phía xa những dải xoắn tan vỡ dần và trôi đi.

Đại Đức Mingyar, là người duy nhất trong chúng tôi đă ở đây khi trước, mỉn cười vui thích: “Trông con ủ rũ quá! Nhưng con sẽ có những niềm vui ngay bây giờ đây.”

Chúng tôi chẳng thấy có ǵ thú vị ở phía trước cả. Sương mù. Rét buốt. Băng đông cứng dưới chân và bầu trời đông lạnh trên đầu chúng tôi. Đá lởm chởm như nanh trong miệng sói trong khi những tảng đá luôn đe dọa làm chúng tôi bị thương. Và Sư phụ nói rằng chúng tôi sắp có “niềm vui”!

Chúng tôi tiếp tục đi sâu vào sương mù rét buốt và ẩm ướt, lê bước khó nhọc. Chúng tôi không biết đây là đâu. Ôm áo khoác trong tay tất cả chúng tôi có ảo tưởng của sự ấm ấp. Thở hổn hển và rùng ḿnh v́ lạnh. Đi xa hơn và vẫn xa hơn nữa. Rồi dừng lại, sững sờ kinh ngạc và sợ hăi. Sương mù đă trở nên ấm áp, mặt đất cũng đang nóng lên. Những người đi phía sau vẫn c̣n một khoảng xa, và không thể nh́n thấy, đâm sầm vào chúng tôi. Trấn tĩnh lại phần nào khỏi sự kinh ngạc nhờ tiếng cười của Đại Đức Mingyar, chúng tôi lại chen lấn về phía trước, một cách mù quáng, vươn tay với lấy người phía trước, người dẫn đường cảm thấy người bạn đồng hành đẩy anh ta về phía trước. Dưới chân chúng tôi, đá, sỏi lăn dưới giầy, đe dọa chuyến đi.

Đá ư? Sỏi ư? Rồi ḍng sông băng, cả băng giá nữa đâu hết rồi? Làn sương mù bất ngờ mỏng dần, và chúng tôi đă xuyên qua nó. Từng người một, chúng tôi ḍ dẫm đi vào, phải, khi nh́n quanh tôi đă nghĩ rằng ḿnh đă chết rét và đang được đưa lên Thiên đàng. Tôi dụi mắt bằng bàn tay nóng ấm; tôi tự véo ḿnh và cong ngón tay gơ vào đá để xem liệu tôi đang là xương là thịt hay là linh hồn. Rồi sau đó, tôi nh́n quanh: Tám người đồng hành đang ở bên tôi. Có thể nào tất cả chúng tôi đột nhiên bị đưa đi hết? Và nếu như vậy, thành viên thứ mười đă chết v́ va vào đá th́ sao? Và chúng tôi có xứng đáng với thiên đường mà tôi đang nh́n thấy phía trước ḿnh không?

Nhịp tim ba mươi trong cái lạnh đă ở bên kia màn sương mù. Giờ đây chúng tôi đang có nguy cơ khổ sở v́ nóng! Không khí lờ mờ, mặt đất bốc hơi. Một ḍng suối ngay bên chân chúng tôi nổi bọt từ ḷng đất, được cuốn bởi hơi nước. Xung quanh chúng tôi là cỏ xanh ngát, xanh hơn bất cứ loại cây nào mà tôi từng nh́n thấy trước đây thảm có trải rộng phía trước chúng tôi cao hơn đầu gối. Chúng tôi sửng sốt và hoảng sợ . Cứ như là ma thuật, một điều ǵ đó khác xa với kinh nghiệm của chúng tôi. Sau đó Đại Đức Mingyar nói: “Tôi cũng giống như các vị khi lần đầu tiên tới đây, đă ngắm nh́n không dứt! Các vị đang nh́n như thể các bạn nghĩ rằng Thần Băng giá đang đùa với ḿnh chăng!”

Tôi nh́n quanh, sợ hăi đến mức gần như không nhúc nhích được, và sau đó Sư phụ lại phải nhắc lần nữa: “Mọi người hăy nhảy qua suối, hăy nhảy qua, v́ nước đang sôi. Chỉ một vài dặm nữa chúng ta sẽ tới một nơi rất đẹp để nghỉ ngơi.”

Người nói đúng, luôn như vậy. Đi khoảng năm cây số, chúng tôi nằm duỗi dài trên mặt đất phủ đầy rêu, bỏ hết áo khoác v́ cảm thấy như đang bị đun sôi. Ở đây có những loại cây mà tôi chưa từng nh́n thấy trước đây, và có lẽ cũng không bao giờ c̣n nh́n thấy nữa. Những bông hoa màu sắc rực rỡ rải khắp nơi. Cây leo bám quanh các thân cây và các cành. Chếch phía bên phải nơi chúng tôi nghỉ ngơi, có thể nh́n thấy một hồ nước nhỏ và những gợn sóng h́nh tṛn trên mặt nước chỉ ra sự hiện diện của sự sống trong đó. Chúng tôi đểu cảm thấy vô cùng thích thú, và đă hồi phục v́ sự ấm áp và được đến một hành tinh khác của sự sống. Hoặc chúng tôi đă vượt qua cái rét buốt? Chúng tôi cũng không biết nữa!

Những tán lá sum suê, giờ đây khi tôi đă đi nhiều nơi, tôi có thể nói rằng đó là vùng khí hậu nhiệt đới. có những loài chim mà ngay cả bây giờ vẫn c̣n lạ đối với tôi. Đây là vùng đất núi lửa. Suối nước nóng sủi bọt từ trong ḷng đất, và có mùi lưu huỳnh. Sư phụ nói với chúng tôi rằng, theo ông được biết, có hai nơi giống như thế này trên vùng cao nguyên. Người nói rằng nhiệt độ dưới ḷng đất, và những ḍng suối nóng, làm tan chảy băng, và những bức tường đá cao bao bọc thung lũng làm cho không khí ấm áp. Màn sương mù trắng dày đặc mà chúng tôi đă đi qua là nơi giao cắt của những ḍng suối nóng và lạnh. Người cũng nói với chúng tôi rằng người đă nh́n thấy những bộ xương động vật khổng lồ, bộ xương mà, khi c̣n sống, phải là của một con vật cao từ sáu đến mười mét. Sau này chính tôi cũng đă nh́n thấy bộ xương như vậy.

Chính ở đây, lần đầu tiên tôi nh́n thấy Người Tuyết. Tôi đang cúi xuống hái thảo dược, một điều ǵ đó đă khiến tôi ngẩng đầu nh́n lên. Ngay gần đó, cách khoảng gần mười mét, là một sinh vật mà tôi đă từng nghe nói đến rất nhiều. những người làm cha mẹ ở Tây Tạng thường dọa những đứa trẻ nghịch ngợm bằng cách nói: “Hăy ngoan nào, nếu không Người Tuyết sẽ đến bắt con đi đấy!” Giờ đây, tôi nghĩ, một người tuyết sẽ bắt tôi đi và tôi chả thấy vui vẻ chút nào về điều đó. Chúng tôi nh́n nhau, cả hai bên đều đông cứng người v́ sợ hăi trong một lúc mà dường như hàng thế kỷ . Nó chỉ tay vào tôi, và phát ra tiếng kêu meo meo lạ lùng giống như tiếng mèo con. Cái đầu dường như không có thùy trán, nhưng vát ngược về sau gần như trực tiếp từ chỗ lông mày rất rậm. Cằm rút xuống rất nhiều và những chiếc răng lớn và dẩu ra. Tuy nhiên, dung tích hộp sọ có vẻ ngoài tương tự như của người hiện đại, chỉ khác ở chỗ không có trán. Bàn tay và bàn chân lớn và bẹt. Hai chân cong và cánh tay dài hơn nhiều so với b́nh thường. Tôi đă quan sát thấy sinh vật bước đi trên mặt ngoài bàn chân giống như con người. (Khỉ và các sinh vật cùng loài khác không đi trên bề mặt bên ngoài.)

Khi tôi nh́n và có lẽ đă nhảy lên v́ sợ hăi, hoặc v́ một lư do nào đó khác, người tuyết rít lên, quay lưng và lao vụt đi. Dường như là nhảy bằng “một chân” và để lại dấu vết giống như những bước chân của người khổng lồ. Phản ứng của tôi cũng là chạy, theo hướng ngược lại! Sau này, khi nghĩ về lúc đó, tôi đi đến kết luận là tôi đă phải phá vỡ kỷ lục chạy nước rút của Tây Tạng ở độ cao năm ngàn mét.

Về sau chúng tôi đă nh́n thấy một vài người tuyết ở xa. Chúng vội vă trốn khỏi tầm nh́n của chúng tôi, và chúng tôi chắc chắn đă không khiêu khích chúng. Đại Đức Mingyar đă nói với chúng tôi rằng những người tuyết này là sự thoái giống của loài người, khi đi theo những con đường khác nhau trong quá tŕnh tiến hóa và họ chỉ có thể sống ở những nơi hẻo lánh nhất. Chúng tôi đă nghe khá thường xuyên những câu chuyện về loài người tuyết đă rời bỏ vùng cao nguyên và xuất hiện nơi ranh giới gần khu vực sinh sống. Có những câu chuyện về những người phụ nữ đi một ḿnh bị những người tuyết nam bắt đi. Có thể đó là cách duy nhất mà họ có thể duy tŕ giống ṇi. Chắc chắn có một vài nữ tu khẳng định điều này với chúng tôi khi mà sau này họ nói với chúng tôi rằng một trong số bề trên của họ đă bị một con người tuyết nam bắt đi trong đêm. Tuy nhiên, tôi không có thẩm quyền để viết về những điều như vậy. Tôi chỉ có thể nói rằng tôi đă nh́n thấy người tuyết lớn và người tuyết nhỏ . Tôi cũng nh́n thấy những bộ xương của chúng.

Một vài người đă tỏ ra nghi ngờ tính xác thực những công bố liên quan đến người tuyết của tôi. Người ta rơ ràng đă viết nhiều cuốn sách về những phỏng đoán của họ , nhưng không một ai trong số những tác giả đó đă nh́n thấy người tuyết, như họ thừa nhận. Một vài năm trước đây Marconi đă bị cười nhạo khi ông nói rằng ông sẽ gửi đi một thông điệp qua đài phát thanh sang bên kia Đại Tây Dương. Các bác sĩ phương Tây long trộng khẳn định rằng con người di chuyển không quá tám mươi cây số một giờ hoặc họ sẽ chết khi đi qua các luồng không khí. Có câu chuyện về con cá được cho là “hóa thạch sống”. Bây giờ các nhà khoa học nh́n thấy chúng, thu giữ chúng, mổ xẻ chúng. Và nếu như người phương Tây cũng theo cách của ḿnh, những người tuyết cổ xưa khốn khổ của chúng tôi sẽ bị bắt, bị mổ xẻ và được giữ ǵn về mặt tinh thần. Chúng tôi tin rằng những người tuyết được đưa đến vùng cao nguyên và nơi nào đó, ngoại trừ rất hiếm người đi lang thang, họ đă tuyệt chủng. Lần gặp gỡ đầu tiên gây nên nỗi sợ hăi. Lần thứ hai đầy ḷng trắc ẩn đối với sinh vật này của thời đại đă qua mà họ là những người bất hạnh đang bị diệt chủng v́ sự căng thẳng của lối sống hiện đại.