+-

Recent Topics

Gởi ... bạn hiền by tuyetvan
Today at 02:48:07 pm

Truyền giáo hay Truyền đạo? by MHTL
Today at 02:47:55 pm

Bang Bang Bang by Quốc Hùng
Today at 02:35:53 pm

cháu ngoại :) by Quốc Hùng
Today at 02:34:00 pm

Cốt Lõi Của Đạo by Huệ Từ
Today at 01:32:03 pm

Vai trò của Chúa Thánh Thần by MHTL
Today at 02:15:27 am

Lời hay Ý cũng hay by MHTL
Today at 02:01:14 am

LỄ PHỤC SINH by Quốc Hùng
March 27, 2024, 11:42:16 pm

Sự thật by Tử Quân
March 27, 2024, 11:03:10 pm

Tự sự... by Tử Quân
March 27, 2024, 03:19:26 pm

CG/TL by MHTL
March 27, 2024, 01:39:09 am

Đường con theo Chúa by River Rose
March 26, 2024, 11:19:18 am

Kễ chuyện "hình sự" by Quốc Hùng
March 26, 2024, 08:48:03 am

Nhạc tình by Quốc Hùng
March 25, 2024, 06:51:46 pm

Nhảm by Tử Quân
March 25, 2024, 05:45:39 pm

Một góc buồn !!! by Ngoc Han
March 24, 2024, 02:04:35 am

Muốn ăn thì…. by River Rose
March 23, 2024, 01:46:28 pm

Music in the 60's 70's 80's by tuyetvan
March 20, 2024, 09:06:33 pm

Hát Cho Nhau Nghe by VươngVấn
March 19, 2024, 01:35:42 pm

Dòng Thơ Nhạc Trích Đoạn by NTS
March 19, 2024, 01:20:03 am

Quora Collections by tuyetvan
March 18, 2024, 07:44:47 pm

Nguồn Cảm Hứng - Inspiration by VươngVấn
March 17, 2024, 12:11:25 am

Đức Phật Như Lai đã tạo ra thế gian là một thế giới kiên toàn by Huệ Từ
March 16, 2024, 12:48:26 pm

Những thảm kịch trong lịch sữ by tuyetvan
March 16, 2024, 10:53:27 am

Việt Nam Cộng Hoà by tuyetvan
March 15, 2024, 11:26:24 pm

Relax - Cười by tuyetvan
March 13, 2024, 08:57:23 pm

BMHH by tuyetvan
March 13, 2024, 10:13:33 am

Góc Nhỏ HuongKhuya by Huệ Từ
March 11, 2024, 09:44:31 pm

Lẽ Sống by Bee
March 06, 2024, 11:36:50 am

Hãy Nâng Tâm Hồn Lên by Bee
March 06, 2024, 11:36:13 am

Author Topic: Cây Chuối Việt Nam  (Read 71 times)

0 Members and 1 Guest are viewing this topic.

Offline Khoa1221

  • Hero Member
  • *****
  • Posts: 655
  • Ngày nào tình xa , ta vẫn xin yêu mãi một đời ...
Cây Chuối Việt Nam
« on: April 08, 2022, 11:45:39 am »


Bờ tre, bụi chuối hai hình ảnh luôn nối liền với quê hương bản quán của người Việt Nam, hay ít ra nó cũng là hình ảnh quê hương trong ý nghĩ của bạn tôi - anh Mười. Cứ mỗi khi có hình ảnh nào gợi nhớ đến lũy tre, bụi chuối là anh Mười nghĩ ngay đến nơi chôn nhau cắt rún. Như buổi sáng hôm đó bước ra sau vườn bất chợt nhìn thấy bụi chuối lá rủ te tua vì cơn gió đêm qua. Thế là trí nhớ òa vỡ. (Xin ghi thêm ở đây là khu vực nhà anh Mười ở có nhiều cây chuối hoang, nhiều hàng ổi dại quanh nhà- có dịp sẽ trở lại chuyện Cây Ổi trước sân nhà.)

Cây chuối xanh mơn mỡn, hay cây chuối te tua vì "Gió mưa bụi chuối te tàu.." đều làm cho anh thấy thương thương làm sao, khó mà diễn đạt được cái cảm giác lâng lâng, rần rần dưới làn da, những cảm giác rung lên trong từng thớ thịt, nghẹn ngào, rưng rưng. Anh tâm sự “Thật là khó nói lắm. Như người uống nước, nóng hay lạnh tự "ên" người đó biết. “

Nói đến chuối ai ai cũng biết, nhưng thử hỏi có bao nhiêu loại chuối, có mấy món ăn liên quan đến chuối thì...Úi chà chà! có lẽ có người còn ngập ngừng không rõ. Ở cái xứ Mỹ này, chuối được chỡ từ Nam Mỹ lên (ở Bắc Mỹ làm gì có chuối). "Ngon thiệt!", nhìn những trái chuối vàng ươm nằm trên bàn anh lẩm bẩm trong miệng "Chuối không chịu lạnh". Nghe nói trái chuối người ta hái và chỡ đi bán khi nó còn xanh lè, xanh lét cho đến lúc tới tay mình có lẽ cũng gần tháng hoặc hơn.

Thôi đó là chuyện người, còn bên mình trái chuối hình như không được quý trọng cho lắm. Sau bữa ăn phải có trái táo, trái nho, hay tệ lắm cũng phải là dâu tây...tráng miệng mới gọi rằng sang, rằng quí...còn chuối là...thì nhà quê lắm. Nhất là sau năm 1975, được mời một miếng táo (apple) trái nho…sang và quí lắm đấy.

Thiệt tình mà nói cho ra rằng con người ta khó hiểu thiệt. Tẩn mẩn anh Mười ngồi tính "Đất nước mình nói về chuối thì nhiều loại, chớ không chỉ có một loại như ở Mỹ đâu nghen. Chuối ở đây kêu bằng chuối "Đỗ-lệ", (Ăn trái chuối mà nhớ tới quê hương rồi lệ đỗ hai hàng?). Anh đặt tên như vậy cũng có lý do của nó, chuối tên Dole, trên trái chuối có ghi rõ ràng.

Mỗi khi ăn trái chuối (dù đó là trái chuối chín ép) làm tôi liên tuởng đến quê nhà. Anh bạn tôi thường nói với bạn bè: "Đất mình là vương quốc chuối đó mà. Nếu kể về chuối thì... chuối già hương, chuối hột, chuối lá, chuối sứ, chuối ngự, chuối chát, chuối mốc, chuối cau, chuối Đồng Nai và nhiều nữa. " Chuối thiệt là hữu dụng; trái chuối chín ăn đã đành, còn làm các món chuối, thôi thì lủ khủ: nào là chuối chiên, chè chuối, chuối khô, chuối ép, kẹo chuối, bánh tét chuối…v.v.

Những phần còn lại của cây chuối thì sao? Cái bắp (hoa chuối) ở cuối buồng cuối vẫn kkông bỏ, bào ra trộn với rau sống thì "hết xảy con cào cào". Có những món ăn như bún bò Huế, bún ốc, bún riêu, mì quảng mà thiếu cái món "bắp chuối"? Mất ngon.

Tới đây nên để cho trí nhớ tự do ngược về quá khứ. Mỗi người có một quá khứ, có những góc nhỏ để lưu trử những điều đáng nhớ. Với tôi, những ngày mưa gió nếu được thưởng thức món bún riêu nhà nghèo thì thật tuyệt. Ngày đó…lâu rồi…có người đàn bà bán bún riêu trước ngõ,,,gánh bún chỉ có nồi nước lèo, vài ba cái tô nhỏ, ít rau sống; trong rỗ rau chỉ cho một ít kinh giới và rau muống chẻ thôi. Bún nhà nghèo. Nhưng hôm đó bà hàng bún dặm thêm vài cọng rau thơm, đặt biệt cho thêm một đũa bắp chuối bào...Ôi! sao bữa đó món riêu trở nên có vị ngon đằm thắm đặc biệt. Những cọng bắp chuối bào thành từng khoanh màu nâu trắng nằm trong bọc ny-lon. (Bà nói bí quyết bào bắp chuối "Khi bào bắp chuối cậu phải ngâm trong nước có tí hàn the để giữ cho cộng bắp chuối không trở nên xám đen xấu xí. " Người đàn bà vui miệng nói với khách hàng như vậy.) Nhìn những cộng bắp chuối bào có màu trăng trắng, nâu nâu khiêm nhường nằm trộn lẫn trong màu xanh phơn phớt của lá kinh giới, thêm cái xanh đậm đà đằm thắm của lá thơm, rau quế; một tổng hợp về màu sắc đơn giản, không trau chuốt, không kiểu cọ nhưng không kém phần mỹ thuật cho tôi nhớ đến cô gái Bắc với chiếc áo tứ thân, với chiếc khăn mỏ quạ tay vân vê chiếc nón quai thao. Những cô gái đảm đang mà Cụ Tú Vị Xuyên viết ra hình ảnh rằng:

“Quanh năm buôn bán ở mom sông,
Nuôi đủ năm con với một chồng.
Lặn lội thân cò khi quãng vắng
Eo sèo mặt nước buổi đò đông”

Những khi đọc thơ của cụ Tú khen bà Tú,tôi lại nghĩ đến chuyện này, chuyện các bà mẹ Việt Nam:

"Trời mưa lác đác ruộng dâu,
Cái nón đi đầu, cái rổ cắp tay.
Buớc chân xuống hái dâu này,
Nuôi tằm cho lớn có ngày ươm tơ.
Thương nhau một chút ban sơ,
Lầm than đã trãi nắng mưa đã từng.
Xa xôi ai có tỏ tường,
Gian nan tân khổ ta đừng quên nhau."(Ca dao)

Từ cái bắp chuối đến tô bún riêu cua làm cho trí nhớ chạy lung tung, nhớ mẹ già còn đang ở Việt Nam, nhớ những ngày "trốn học bị đòn đau, mẹ chưa đánh roi nào đã khóc" (Thơ Giang Nam), nhớ những ngày mùa nước nổi mẹ chèo xuồng cho con đi học, nhớ những ngày mẹ tát đìa bị gai cá trê đâm nhức nhối nhưng mẹ vẫn cố nhịn chịu cơn đau để chuồi người theo con lóc bự đang vùi mình dưới vũng sình. Nhớ cây bần, cây mắm, nhớ khô sặc nước mắm me. Và nhớ cái hồi năm nẵm, nghe kể rằng nước ta bị đói vì người Nhật thu mua lúa, người mình phải ăn tới củ chuối, lại nhớ về cái ngày bị đi tù VC không có lấy cái củ chuối để ăn...”Nhớ sao là nhớ đến bất tận…anh ơi!”

Ngoài trái chuối, hoa chuối thì thân cây chuối non ăn sống cũng không đến nỗi tệ khi trộn nó với các lọai rau khác như: Húng cây, rau quế, kinh giới, tía tô, rau ngò, rau ngỗ, đinh lăng, chuối chát, khế chua... nó trở thành món không thể thiếu được khi ăn gõi cá sống, hay mắm và rau.

Anh Mười vỗ đùi cái bốp "Còn cái này mới ngộ nghen hông, cái bẹ cây chuối đó mà."

Thân cây chuối được lớn lên nhờ những cái bẹ (tách ra khỏi cây nó hơi giống cái máng xối) và những cái bẹ này đem bọc cá lóc mà nướng trui (chỉ bọc con cái lóc đã chết sau khi tát đìa đã chết còn sót lại. Có người còn nói rằng cái bẹ đó có khả năng làm bay mùi ươn của cá lóc khi mình bọc nó nướng cá) dặm thêm vài cái bánh tráng mè rau sống cuốn lại như con sâu kèn chấm mắm me thì khỏi chê. . . Nhưng bây giờ ở Mỹ làm gì có lóc mà trui? Làm gì có bẹ chuối để bọc? Coi xấu xí làm vậy nhưng cây chuối cũng nhiều công dụng lắm. Vậy đó mà có người cho rằng: "Dân mình vì nghèo nên mới ăn bậy ăn bạ chớ ngon cái nỗi gì cái món bắp chuối, gỏi cá, bún riêu…"

Tôi không tranh luận vì sở thích mỗi người mỗi khác. Người Mỹ họ thích hamberger, hotdog; người Ý khoái pizza, baghetti; người Mễ Tây Cơ với taco…v…v. và v.v...thì người Việt thích bún riêu mắm tôm. Ai có phần nấy, nếu mình không ăn được pizza, hamburger thì người ta cũng đâu có quen cà pháo mắm tôm.

Người ngoại quốc thích món "Pho" thì mình cũng xơi được "ba-bi-kiu". Không có gì lạ hết- no big deal. Không có ai khen mình giỏi vì ăn được đồ người, "đồ" Tây, "đồ" Mỹ và cũng không có gì mắc cỡ, mắc càng khi mình ăn "mắm dzà rau" ăn cá "kho quẹt," hay ngồi lại với nhau nấu món canh rau đay ăn với cà pháo.

Trời sinh ra đã làm người,
Hay ăn hay nói hay cười hay chơi.
Khi ăn thì phải lựa mùi,
Khi nói thì phải lựa lời chớ sai.
Cả vui xin chớ vội cười,
Nơi không lễ phép chớ chơi làm gì.
Ta không chê của người,
Ta không khen của ta.
Nhưng dù sao đi nữa,
Ta về ta tắm ao ta,
Dù trong dù đục ao nhà vẫn hơn.

Có người nhạc sĩ (có lẽ ở miệt vườn) viết ra bài ca như vầy: "Mẹ kêu cậu tới gần ngồi mẹ nhổ tóc sâu, hai chị em tóc bạc như nhau...rồi chợt thèm rau đắng nấu canh...” đó là nhạc phẩm "còn thương rau đắng mọc sau hè". Cây rau đắng có gì ngon mà mẹ thèm khi mẹ trên đầu đã hai thứ tóc? Phải chi mẹ thèm nem công chả phụng, trân châu bát bữu, hùng chưởng, yến sào thì nói làm gì. Mẹ chỉ thèm rau đắng nấu canh. Mẹ ơi! Mẹ có biết chỉ ở quê hương mới có rau đắng để nấu canh, và cũng chỉ có quê hương mới có bông so đủa, bông súng, lá giang...

Tôi tần ngần hồi lâu suy nghĩ lửng lơ chơi vơi vì bản nhạc, và thương quá là thương người mẹ cả đời hy sinh cho chồng cho con. Mỗi lần nhớ nhà là nghĩ ngay đến mẹï, người đàn bà xắn quần ống thấp ống cao, đã lo lắng cho ông già tía, và cho đám nhóc nên người. Không ai không có mẹ? Và bà mẹ nào lại không thương con?

"Đi ra đường soi gương đánh sáp,
Khi về nhà liếm láp nồi niêu".

Khi nghe bài ca rau đắng anh Mười, bạn tôi, buồn muốn khóc. Tôi nhớ tới những bụi chuối ở sau hè, nhớ những bữa canh rau đắng. Ở bụi chuối anh Mười nhìn thấy hình ảnh câm nín của người đàn bà Việt Nam “Gió lay bụi chuối sau hè”.

Cây chuối không là cái gì hết trong cái thế giới bủng nhủng, bèo nhèo này, nhưng cây chuối còn rung trong gió là đời sống của con người còn một chỗ để trú chưn, còn một chỗ để đi về.

Khi con suối đã tràn về biển cả, hoà nhập vào chỗ bao la bát ngát của đại dương, với những đợt sóng thần mang bước chân trôi đi muôn phương, ngàn nẻo, chắc nó chẳng còn nhớ tới cái nguồn nơi đã sinh ra vài giọt nước làm nên con suối?

"Đêm khuya vằng vặc trăng rằm.
Mẹ đi rón rén vào nằm bên con.
Cánh tay ngắn ngủn no tròn,
Khư khư giữ chiếc gối ôm không rời.
Cựa mình nhoẻn miệng thật tươi.
Mơ chi trong mộng mà cười vậy con?
Ngoài kia trăng dãi đầu non
Trong mơ có thấy trăng tròn quê ta?
(Lời Mẹ Ru-Thơ Trương Anh Thụy)

Tiếng róc rách của con suối nhỏ khi len qua từng khe đá như tiếng mẹ ru khi mình còn nhỏ, tiếng ì ầm khi vượt những thác ghềnh, qua đồi cao, xuyên trủng thấp… như lời la mắng, lời dặn dò lúc mình dợm bước vào đời...nhưng con suối lúc nào cũng, dịu dàng, đằm thắm, và thần tiên như lời ru của mẹ. Nhưng...ở một xã hội: Tiền là tiên là phật, là sức bật của tuổi trẻ, sức khoẻ của tuổi già, là cái đà cho danh vọng, là cái lọng để che thân, là cái cân của công lý....Thì chuyện suối, chuyện chuối, chuyện nhớ, chuyện thương, chuyện ân nghĩa, cội nguồn chắc là vô duyên lắm?

Tôi chợt bật tiếng cười khan khi tự thấy mình "quê một cục". Nhưng, vốn sinh ra bên dòng sông, lớn lên bên ruộng lúa, vào đời bằng tiếng à ơi của mẹ, tiếng võng kẻo kẹt buổi trưa hè và thực chất là anh dân ruộng "đầu trần, chưn đất" nên nghĩ làm sao thì nói ra làm vậy mà thôi. Nhớ tiền nhân có nói:

"Đồng tiền không phấn không hồ,
Đồng tiền khéo điểm khéo tô mặt người"

Tính anh Mười lẩm cẩm, nói trước quên sau lại hay có cái tật cà kê dê ngỗng nên tía anh cứ chữi; vậy mà "chết cái nết không chừa" hồi nhỏ bị roi mây đét vô đít hoài. Bây giờ trong cuộc đời ba chìm, bảy nổi và chín cái linh đinh, anh thân thiết đi lại với mấy bà con "bình dân học vụ", thích nói lối nói vè, có vần có điệu của ông cha mình thưở trước, anh rỉ rả ngồi nghe họ kể chuyện đời xưa, được nghe những Lý Cái Mơn, Lý Qua Cầu, Lý quạ kêu... như bài "Lý Giao Duyên".

"Chạnh nhớ đến quê hương.
Canh tàn đêm thắt thẻo.
Nghĩ thương cho song đường.
Tuổi hạc, da mồi khi tiết Đông thiên.
Ấm lạnh dường bao, chưa rõ âm hao.
Phận con bất hiếu cam đành.
Biết bao giờ trở lại quê hương.
Lo báo đền dưỡng dục thâm ân."

Người dân quê hiền lành như cục đất, có sao nói vậy, tấm lòng chơn chất thật thà. Bờ tre bụi chuối giờ cách xa, có nhớ nhau thôi cũng đành.

" Chiều ơi! Chiều chiều chim vịt kêu chiều, nhớ nồi xôi nếp, nhớ siêu nước chè."

Tiếng hát trầm ấm từ chiếc máy thu thanh "Xin được làm mây mà bay khắp nơi giang hồ..."

Anh bạn tôi quay trở vô phòng nằm ngửa trên sàn nhà, và anh ta nói “Nhớ ông già tía anh ổng hay dặn rằng: “Thà ăn bắp hột nấu xôi, còn hơn giàu có mồ côi một mình. “

Tôi nghe chừng như ... Một giọt mằn mặn long lanh vừa lăn tròn qua gò má và rơi xuống thảm.


Lê Bình

Share on Facebook Share on Twitter